Dünyanın dört bir yanında topluluklar, elektrik enerjilerine dair tekrar söz sahibi olmak için adımlar atıyor. Topluluklar, temiz ve yenilenebilir enerji üreterek kendi geleceklerine yön veriyorlar.
Çad'da insanlar, elektrik şebekesinin ulaşmadığı okullara ve küçük işletmelere güneş panelleri yerleştiriyor. Amazon'da yerli topluluklar, fosil yakıt bağımlılığından uzak durmak için güneş enerjisini kullanıyor. Güney Afrika'da topluluklar, eski kömür madenlerini ışıltılı güneş tarlalarına dönüştürmeyi planlıyor; böylece evlere enerji sağlayacaklar ve fosil yakıtları geride bırakan adil bir geçişe örnek oluşturacaklar.
alet çantamız topluluklarımızda kendi gücümüzü artıran insanların meydana getirdiği bir ağ. İklim krizinin ana itici gücü olan fosil yakıt endüstrisini reddediyoruz. Bunun yerine, yapıları yeniden tasarlıyor ve topluluk temelli çözümlere yöneliyoruz. Siz de bu harekete katıl!
Kendi Gücümüz'e uzanan yol her zaman kolay değil. Topluluklarımızın çoğunda bağlantılar kurmak zaman alıyor. Bu konuda teknik ve mali zorluklar da mevcut, bu kitapçıkta verilen ipuçları size bu açıdan yardımcı olabilir. Ayrıca, tek bir topluluğun çabasıyla üstesinden gelinemeyecek ulusal veya yerel düzenlemeler mevcut olabilir. Örneğin Türkiye'de güneş enerjisi projeleri geliştirmeye hazırlanan kooperatifler, ağır mevzuat engelleriyle karşılaştı. Dolayısıyla bazı topluluklar sadece bir topluluk planı geliştirme görevinin ötesinde, kendilerini daha büyük ölçekte değişim yaratmak için mücadelenin içinde bulabiliyor. Kendi Gücümüz web sitesinde müttefiklerinizi bulun ve ağ oluşturun.
Topluluk odaklı enerji projelerinin hayata geçmesinin büyük yararları mevcut. Böylece topluluklar daha ucuz ve istikrarlı elektriğe kavuşur; dizel jeneratörlerden veya kömürle çalışan enerji santrallerinden kaynaklı kirlilik azalır;opluluk daha güçlü ve daha eğitimli olur, özsaygısı artar.
Topluluğunuza fayda sağlayan doğrudan bir hizmet sunmak, herhangi bir sözlü iddiaya göre daha etkileyici olabilir. Böyle girişimler, fosil yakıtlara karşı düşük karbonlu bir enerji ortamı ve yeni yenilenebilir enerji projelerine yönelik daha önemli değişiklikler gerçekleştirilmesi için kalıcı kamuoyu desteği oluşturabilir.
İşte bu yüzden bu çalışmaları birlikte gerçekleştiriyoruz. Kendi Gücümüz, bu alanda birlikte çalışan insanlardan oluşan bir ağ. Yerel ölçeğimiz tüm dünyanın enerji sistemlerini tek başımıza değiştirecek kadar büyük olmayabilir, ama dünya çapında bir grup olarak hesaba katılması gereken bir güce sahibiz.
Enerji yoksulluğunun aşılmasına, elektrik fiyatlarının dengelenmesine, kirliliğin azaltılmasına, iklim değişikliğiyle mücadele edilmesine ve gurur duyacakları bir proje için topluluğunuzu bir araya getirmeye katkıda bulunabilirsiniz! Bu fikri beğendiyseniz, okumaya devam edin ve Kendi Gücümüz'e katılın!!
ABOUT THIS TOOLKIT
""Onlar gittikçe alçalırken, bizim de gittikçe daha yüksekleri hedeflememiz gerekiyor."
– Naomi Klein, Hayır Demek Yetmez: Yeni Şok Politikalarına Karşı Koymak
Bu kaynağın, kendi yerel yenilenebilir enerji projelerinizi oluşturmada size ilham ve destek vereceğini umuyoruz. Bunu başarabilirsiniz! Ama bu zorlu bir iş. Bu alet çantası, toplulukların öncülük ettiği yenilenebilir enerji projelerinin uygulanmasına dair farklı aşamalara ayrıldı. Bulunduğunuz noktaya göre herhangi bir aşamadan başlayabilirsiniz.
TOPLUM ÖNCÜLÜĞÜNDEKI YENILENEBILIR ENERJI PROJELERI
""Şunu unutmayın: Bizim sayımız çok, onlarınsa az. Onların bize ihtiyacı bizim onlara ihtiyacımızdan daha fazla. Başka bir dünya sadece mümkün değil, bu dünya şu anda meydana geliyor. Sessiz bir günde, bu dünyanın nefes alışlarını duyabiliyorum."
- Arundhati Roy, Savaş Konuşmaları
İklim değişikliğiyle mücadelede herkese düşen bir rol var. Hayatlarımızın en önemli mücadelesine topluluklarımızı dahil etmek için yollar yaratmalıyız. Dünyanın dört bir yanındaki insanlarla birlikte, iklim senaryolarının en kötülerinin önlenmesine gerçekten katkısı olacak, hayatlarımızı değiştiren çözümler üretmeliyiz. Bunları yaparken bulunduğumuz yerlerde, topluluklarımızla ve insanlarımızla birlikte çalışabiliriz.
Neden toplulukların öncülük etmesini istiyoruz?
Mahalle dernekleri, kooperatifler, okullar, dini kurumlar, belediyeler ve diğer topluluk temelli gruplar enerji sisteminin kontrolünü ne kadar çok ellerine alırsa, fosil yakıt endüstrisinin siyasetimiz üzerindeki kirletici etkisini kolektif olarak o kadar çok azaltmış oluruz. Ayrıca bu sayede, politikacılara, enerji geleceğimizi planlarken vatandaşlara hesap verebiliyor olmaları gerektiğini açıkça belirtmiş oluruz.
Toplulukların öncülük ettiği yenilenebilir enerji, hem enerji sistemimizin karbondan arındırılmasına hem de siyasi sistemimizin karbondan arındırılmasına katkıda bulunabilir.
Toplulukların öncülük ettiği yenilenebilir enerji projelerinin birçok faydası mevcut:
Çevresel Yararlar
- Geleneksel fosil yakıt temelli endüstrinin topluluklar üzerinde yarattığı çevresel sıkıntıları ortadan kaldırır
- Sera gazı emisyonlarının ve ilişkili iklim değişikliği etkilerinin azaltılmasına yardımcı olur
- Enerji verimliliğini artırır ve uzun mesafeli iletim hatlarında gerçekleşen elektrik kaybını en aza indirir
- Enerji kullanımına ve bunun yerel ölçekteki etkilerine dair topluluğun farkındalığını artırır
- Daha fazla tasarrufu ve sürdürülebilir enerji alışkanlıklarını teşvik eder
- Fosil yakıt temelli enerji kullanımını azaltarak veya ortadan kaldırarak maden çıkarma temelli enerji endüstrisinin olumsuz etkilerini azaltır.
Ekonomik Yararlar
- Rüzgar ve güneş gibi yenilenebilir enerjiler sıfır maliyetli yakıtlar olduğu için fiyat kesinliği ve istikrarı sağlanır
- Ölçek ekonomileri; topluluk ölçeğinde gerçekleştirilen yenilenebilir enerji projeleri, bireysel kurulumlara göre watt kapasitesi temelinde daha az maliyetlidir
- Paranın yerel ekonomiye yatırılmasına yardımcı olur
- Projenin yer aldığı toplulukta iş imkanları yaratılır
- Topluluğun beceri havuzuna yeni teknik beceriler eklenir
- Kirli enerji kaynaklarına olan yerel ekonomik bağımlılık azalır.
Toplumsal Yararlar
- Topluluk üyelerinin, enerjinin planlanması, geliştirilmesi ve sürdürülmesi açısından kontrolü ellerine almalarına imkan tanır
- Enerji sistemlerinin kamu ve topluluk yararını en üst düzeye çıkaracak şekilde tasarlanmasını sağlar
- Topluluğun dayanıklılığını artırır, topluluğun kendi enerji üretimi ve dağıtımı üzerinde kontrol sahibi olmasını sağlar
- Enerjiye erişilebilirliği arttırır
- Topluluğun kendi kaderini tayin etme kapasitesini artırır ve topluluk üyelerinin kendi haklarını savunmalarına imkan verir
- Kârlarını sivil hakları bastırmak için kullanmış olan fosil yakıt şirketlerinin gelirlerinin toplulukların kontrolüne geçmesi sayesinde demokrasi güçlenir.
Bu maddeler listesi şu NAACP alet çantası'ndan düzenlenmiştir: Adil Enerji: Kirliliği Azaltma ve İstihdam Yaratma alet çantası
Adil enerjiye geçişin hızlandırılması
Kendi yenilenebilir enerji projelerimizi inşa etmenin merkezine topluluklarımızı yerleştirmek, sosyal, siyasi ve ekonomik sistemdeki daha büyük bir değişimin parçası olarak kendi gücümüzü üretme, dağıtma, depolama ve kullanma şeklimizi yenilemek demektir. Bu aynı zamanda, iklim krizine karşı mücadele etmek ve eşitsizliği azaltmak için eşi görülmemiş bir fırsat sunar.
İklim krizi giderek şiddetleniyor. Daha sık ve daha yoğun aşırı iklim olayları milyonlarca insanın hayatını mahvediyor. Bu iklim olayları, iklim krizinin oluşmasına en az katkıda bulunmuş olan ötekileştirilmiş toplulukları ve toplumsal grupları orantısız bir şekilde etkiliyor. Karbon emisyonlarını azaltmak ve iklim krizinin etkilerin daha da kötüleşmesini önlemek için adil bir enerji dönüşümüne acil ihtiyaç var.
Büyük ölçüde fosil yakıtlara dayalı olan bir ekonomiden, adil, kapsayıcı ve tüm paydaşların, özellikle de savunmasız ve ötekileştirilmiş toplulukların ihtiyaçlarını ve haklarını dikkate alan bir şekilde, yenilenebilir ve sürdürülebilir enerji kaynaklarına dayalı bir ekonomiye geçmeliyiz.
Kendi Gücümüz'ün temelinde yatan bakış, düşük karbonlu ve sürdürülebilir bir enerji sistemine geçmenin sadece çevresel açıdan değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik açıdan da bir zorunluluk olduğudur.
Adil ve eşitlikçi yenilenebilir enerjilerin sağlanmasına yönelik temel ilke ve kılavuzlardan bazıları şunlardır:
| Enerji Adaleti: | Enerji yoksulluğunun çözülmesi için çalışılması ve enerjiye erişimin sadece evrensel ölçekte olmasının değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyete duyarlı ve eşitlikçi şekilde, ayrıca tüm insanların temel ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli seviyede olmasının sağlanması. |
| Verimlilik ve Eşitlik: | İsraf ile aşırı, gereksiz enerji kullanımı engellenirken, ülkelerde ve dünya çapında tüm insanlara, hem üretim ve hem tüketim genelinde yeterli enerji sağlanması. |
| Şeffaflık ve Kapsayıcılık: | Enerji egemenliğini, yerel mülkiyeti ve onurlu istihdamın teşvik edilmesini savunurken, aynı zamanda şeffaf, demokratik ve ayrımcılıktan uzak enerji sistemlerinin oluşturulması. |
| Sürdürülebilir Kaynak Yönetimi: | Toprak, su ve deniz kaynaklarının iyi yönetilmesini sağlayan kullanım ve koruma uygulamalarının desteklenmesi. Ekolojik açıdan hassas alanların tanınmasının ve korunmasının yanı sıra, gıda ve sağlık açısından birincil öneme sahip tarım ve su kaynaklarına ilişkin politikalara öncelik verilmesi ve bu politikaların belirlenmesi. İyileştirme ve sorumlu yönetişim yoluyla tüm hasarların giderilmesi için çalışılması. |
| Kaynakların Çıkarılmasının Etkisinin Azaltılması: | Yenilenebilir enerjiye geçiş açısından vazgeçilmez olan kritik minerallerin çıkarılması, madenciliği, işlenmesi ve ticareti ile ilgili politikalar ve düzenleyici sistemler aracılığıyla bu minerallerin çıkarılma gerekliliğinin ve bu çıkarmanın olumsuz sonuçlarının en aza indirilmesi için özenle çalışılması. Döngüsel çözüm ilkelerinin desteklenmesi ve hammadde kullanımının azaltılması. |
| Hakların Korunması ve Katılımın Desteklenmesi: | Yerli Halkların Özgür, Önceden ve Bilgilendirilmiş Onam Hakkı da dahil olmak üzere temel insan haklarının desteklenmesi ve korunması ve katılımcı karar alma süreçlerinin kolaylaştırılması. |
| Ekolojik Canlılığın Korunması: | Ekolojik olarak hassas alanları tanıyarak ve koruma altındaki alanlarda yer alan temel ekosistemlerinin sürdürülmesine enerji üretiminden daha fazla öncelik vererek, enerji geliştirme alanları için düzenleyici çevresel etki değerlendirmeleri yaparak ve kaçınılmaz olumsuz etkiler meydana geldiğinde ekosistemleri yeniden oluşturmak ve restore etmek için mekanizmalar inşa ederek, biyolojik çeşitliliğin ve ekolojik bütünlüğün ekolojik açıdan korunmasının, yenilenmesinin ve restorasyonunun sağlanması. |
| Finansal Eşitlik ve İklim Sorumluluğu: | Düşük gelirli ülkelere yenilenebilir enerji yatırımları nedeniyle yeni borçlar yüklenmeden, daha zengin ülkelerden yeterli ve adil iklim finansmanı temini sağlanmalıdır. Özel fonlar harekete geçirildiğinde, şeffaflık, adalet, toplumsal ve çevresel ilkelere bağlılık ile maliyetlerin uygun olmasını sağlayacak düzenlemeler yürürlükte olmalıdır. |
Şuradan alıntı: 350.org (2023). İklim Adaletine Güç Vermek: 1,5°C İle Uyumlu bir Küresel Yenilenebilir Enerjiler Hedefini Finanse Etmek ve Uygulamak.
Yenilenebilir enerjiye duyulan acil ihtiyaç
İklim krizinin etkilerinin daha da tehlikeli hale gelmesini önlemek açısından, yeni yenilenebilir enerji projelerinin hayata geçirilmesi ve enerji verimliliği, özellikle kısa ve orta vadedeki en büyük teknolojik maliyet-etkin seçenekler göz önünde bulundurulduğunda, fosil yakıtların yerini alabilecek en hayati alternatiflerdir.
0 yenilenebilir enerji ekonomilerine hızlı ve adil bir geçiş sürecinin kazandığı artan ivmeye rağmen, dünyadaki enerjinin 'inden fazlası hala kömür, petrol ve gaz gibi tehlikeli yakıtların yakılmasından elde ediliyor.
Küresel olarak, dünyanın sıcaklığını 1,5°C'de tutabilmek için 2030'dan itibaren her yıl ortalama en az 1,5 TW yenilenebilir enerji kurulumu gerçekleştirmemiz gerekiyor ki, bu da 2022 seviyelerine göre üç misli oluyor.
Yenilenebilir enerji projelerinin gerçekleşmesi için mücadele etmek, aşağıda sayılan bir dizi nedenden ötürü iklim değişikliğinin daha da kötüleşmesini önlemek açısından çok önemlidir:
Sera gazı emisyonlarının önemli ölçüde azaltılması sayesinde küresel sıcaklık artışının sınırlandırılması ve iklim krizinin savunmasız topluluklar üzerindeki etkilerinin hafifletilmesi. Başta güneş ve rüzgar olmak üzere yenilenebilir enerji projeleri çok az sera gazı emisyonu üretir veya hiç üretmez.
Enerji güvenliğinin ve erişiminin sağlanması; çünkü bu kaynaklar çoğu bölgede, yerelde bol miktarda mevcuttur.
Solunum yolu hastalıkları, kalp hastalıkları ve erken ölümlerin esas nedeni olan ve fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan hava kirliliğinin önemli ölçüde azaltılmasıyla halk sağlığının iyileşmesine katkıda bulunulması.
Teknolojiler geliştirerek ve daha yeşil istihdam imkanları sağlayarak canlandırıcı bir ekonominin ortaya çıkmasının teşvik edilmesi ve ayrıca çeşitli başka sektörlerin olumlu etkilenmesi.
Hükümetlerin Paris anlaşması gibi uluslararası taahhütlerini yerine getirmelerine teşvik etmek. Bu sayede fosil yakıtlarda ısrar eden ülkeler üzerindeki baskı artacaktır.
İklim adaleti açısından sağlam bir temele sahip olan bir yenilenebilir enerji altyapısı inşa etmek için, çeşitli düzeylerde karşılıklı olarak birbirini pekiştiren stratejiler üzerinde çalışmamız gerekiyor:
| Geleceğe odaklı anlatılar oluşturmak | Yerel uyum projeleri oluşturmak | Bina yerel uyum projeleri̇ | Ulusal düzeyde politikalar için kampanyalar gerçekleştirmek | Sahte çözümlerin karşısına çıkmak | Yüzleşme false Çözümler | Yanlış olanı durdurmak (Fosil yakıtları, kömürü yerin altında bırakmak) |
| Bizi adalete yaklaştıran çözümleri gündeme getirerek, sadece neye karşı olduğumuzu değil, "ne istediğimizi" de göstermek | En çok ihtiyaç duyulan çözümlere dair kararlarda toplulukları belirleyici kılmak ve dünyanın dört bir yanındaki insanlara bu konuda yetki vermek | Değişen iklime karşı hazırlık yapmak için iklim krizinin esas şiddetine maruz kalan toplulukların liderliğini takip etmek | Yenilenebilir enerjilerin genişlemesi ve büyümesi amacıyla iddialı politikaların ve teşviklerin oluşturulması ve uygulanması için liderliğe ahlaki ve siyasi ağırlık kazandırmak | Yenilenebilir enerjilerin küresel olarak daha çok yerde uygulanması ve finanse edilmesi amacıyla, gerekli koşulları sağlayarak anlamlı adımlar atmaları için uluslararası paydaşları baskı altına almak | Karbon yakalama gibi sahteçözümlere karşı çıkmak ve hareketin enerjisini önemli olan çözümlere tekrar yönlendirmek için bir çerçeve oluşturmak | Fosil yakıtların yerin altında kalmasını sağlamak ve bu yakıtları ahlaki açıdan kabul edilemez ve kazançlı olmayan hale getirmek için lobicilikten, iknaya ve doğrudan eyleme kadar geniş bir kapsamda taktikler gerçekleştirmek |
Yenilenebilir enerjiye olan bu ihtiyacı acilen karşılamak için aşağıdakilere ihtiyacımız var:
Geleceğe odaklı bir siyasi irade ve iddialı politikalar
- rüzgar ve güneş enerjisinin yaygınlaşması ve büyümesi amacıyla cömert teşvikler ve düzenlemeler oluşturulması için (yani yenilenebilir enerji uygulamalarının ön maliyetlerinin ve bakım maliyetlerinin düşürülmesi için);
- enerji verimliliği standartlarını teşvik etmek için;
- fosil yakıtları daha pahalı hale getirmek amacıyla karbon vergilerinin artırılması için.
Teknolojik yeniliklere ve erişimin genişletilmesine yatırım yapılması
- yenilenebilir enerjilerin maliyetlerini düşürmeye, güvenilir bir tedarik zinciri ve yeni iş alanları yaratmaya yardımcı olmak amacıyla güneş ve rüzgar enerjileri alanında yeni teknolojilerin geliştirilmesi için;
- arzı kesintiye uğratmadan büyük miktarlarda rüzgar ve güneş enerjisinin entegrasyonunu ve depolanmasını sağlayacak akıllı şebeke teknolojilerinin geliştirilmesi için;
- yenilenebilir enerji projelerine erişimi yaygınlaştıracak kaynaklar için.
Topluluğun katılımı
- Toplulukların yenilenebilir enerji projelerinin uygulanmasına öncülük etmesi ve ürettikleri enerjiden doğrudan fayda sağlaması için;
- Daha büyük bir yenilenebilir enerji altyapısı oluşturulması amacıyla kamu desteği oluşturmak ve yeni projelerin sayısını artırmak için.
Bunların tümünü aynı anda yapamayız! Her birimiz hangi kısma yoğunlaşabilecek durumdaysak onu seçmeliyiz.
Bu alet çantasının amaçlarını şöyle özetleyebiliriz:, Yerel ölçekte yenilenebilir enerji projelerinin önünün açılmasına destek olmak ; iklim adaleti perspektifinden yenilenebilir enerjilerin dünya çapında geniş ölçekte yaygınlaştırılmasını teşvik etmek;toplulukların süreçlere katılımını ve toplulukların gücünü artırmak.
